Miód gryczany ma silne właściwości przeciwzapalne, antybiotyczne i przeciwutleniające – potwierdzone przez badania naukowe przeprowadzone zarówno w Polsce (prof. B. Kędzia i dr E. Hołderna-Kędzia) jak i na świecie (m.in. przez naukowców z USA). Jak twierdzą autorzy badań, miód gryczany nie ustępuje swoją skutecznością miodom manuka – a nawet przewyższa je zarówno w działaniu przeciwzapalnym, przeciwutleniającym jak i antybiotycznym.
Ponadto jest stosowany w leczeniu anemii z uwagi na dość dużą zawartość łatwo przyswajalnego przez organizm żelaza. Ma również właściwości wzmacniające układ odpornościowy i zwalcza miażdżycę.
Miód gryczany ma charakterystyczny mocny, lekko cierpki smak i zapach gryki i jest nieco mniej słodki od innych odmian. Jest to jeden z ciemniejszych gatunków polskich miodów. Pszczoły produkują go w lipcu i sierpniu.
Najważniejsze informacje o miodzie gryczanym
| Okres produkcji miodu gryczanego | Lipiec–sierpień |
| Z czego produkowany jest miód rzepakowy | Nektar kwiatów gryki zwyczajnej (Fagopyrum sagittatum Gilib.) |
| Barwa | Ciemna, brunatna, czasem czerwonawa |
| Czas krystalizacji | Bardzo długi – do kilkunastu tygodni |
| Struktura | Po skrystalizowaniu – gruboziarnista |
| Skład miodu rzepakowego | Fruktoza – 51,6% Glukoza – 46,59% Sacharoza – 0,27% Białko – do 0,3% |
| Zawartość minerałów, witamin, związków chemicznych o działaniu prozdrowotnym | Flawonoidy (rutyna) Żelazo Witaminy C (2,9–11,9 mg%), B1, B2, PP Magnez Fosfor Miedź Cynk Bor Jod Nikiel Kobalt Enzymy – α-amylaza, inwertaza i fosfataza |
| Właściwości i zastosowanie | Uzupełnia niedobory żelaza i magnezu Wykazuje dużą aktywność antybiotyczną – przeciwbakteryjną Ma właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne Wspomaga produkcję hemoglobiny Wzmacnia ściany naczyń włosowatych i uszczelnia je Wspomaga leczenie żylaków Zwiększa wchłanianie wit. C Ma właściwości oczyszczające naczynia krwionośne, zapobiegając miażdżycy Pomaga w stanach wyczerpania nerwowego Stosowany w rekonwalescencji po urazach i operacjach |
Skład miodu gryczanego
Miód gryczany w swoim składzie zawiera bardzo dużą ilość związków polifenoli w tym flawonoidów.
Dodatkowo jest bogaty w witaminę C oraz w magnez i żelazo.
Inne składniki miodu gryczanego to m.in. fosfor, miedź, cynk, bor, jod, nikiel, kobalt.
Z cukrów prostych przeważa fruktoza – ponad 50% (glukoza ok. 46%). Sacharoza nie przekracza w miodzie gryczanym 1%.
Właściwości lecznicze i zastosowanie miodu gryczanego w medycynie
Miód gryczany jest zdaniem naukowców jedną z najwartościowszych odmian polskiego miodu. Wykazuje on następujące właściwości m.in.:
- działa silnie przeciwzapalnie, przeciwutleniająco, antybiotycznie,
- z uwagi na zawartość łatwo przyswajalnego żelaza stosowany jest jako środek wspomagający w walce z anemią,
- zawartość magnezu powoduje, że poleca się go w stanach wyczerpania psychicznego i fizycznego,
- przeciwdziała miażdżycy, oczyszcza naczynia krwionośne ale też wzmacnia je i uelastycznia.
Właściwości antybiotyczne miodu gryczanego – na przeziębienie i kaszel
Z badań przeprowadzonych przez B. Kędzia i E. Hołderna-Kędzia wynika, że miód gryczany ma jedną z najwyższych aktywności antybiotycznych spośród badanych polskich gatunków miodu. Plasuje się ona na poziomie 30,0 (JA/g miodu) zaraz za miodem nawłociowym (31,8 JA/g miodu).
Dla porównania aktywności antybiotyczne innych miodów w przeprowadzonych badaniach wykazały następujące wartości:
- miodu lipowego – 24,4 JA/g miodu
- miodu wielokwiatowego – 16,5 JA/g miodu
- miodu Manuka – 18,6 JA/g miodu.
Miód gryczany – według wskazanych badań – skutecznością antybiotyczną przewyższa znacznie miód manuka. Warto więc wprowadzić go do leczenia i profilaktyki przeziębień, kaszlu i infekcji kataralnych, także tych przebiegających z gorączką.
Szczególnie polecane są wodne roztwory z miodem gryczanym – wykazują one silniejsze właściwości biobójcze niż miód spożywany w nierozcieńczonej postaci. Twierdzenie to ma swoje naukowe uzasadnienie. Dzieje się tak z uwagi na fakt, iż po rozcieńczeniu miodu wodą w wyniku reakcji enzymatycznej powstaje nadtlenek wodoru – związek o silnych właściwościach przeciwdrobnoustrojowych. Nadtlenek wodoru działa zarówno na bakterie i grzyby jak i wirusy i pierwotniaki.
Aktywność antybiotyczna rozcieńczonego miodu gryczanego może wzrastać od 6 do 220 razy w porównaniu z miodem nierozcieńczonym.
Miód gryczany w leczeniu ran
W innych badaniach – zastosowania miodu do leczenia ran – wykazano, że miód gryczany hamuje rozwój następujących szczepów bakterii:
- MRSA – gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus),
- VRE – bakterie Enterococcus,
- Coli,
- Bacillus subtilis,
poprzez degradację ich DNA (wywołaną produkcją wspomnianego nadtlenku wodoru). W omówieniu badań wskazywano na zastosowanie miodu do leczenia ran oparzeniowych pierwszego i drugiego stopnia, ran wysiękowych i zakażonych (poprzez zastosowanie żelu lub maści z miodem, opatrunków nasączonych miodem, żelowych opatrunków z miodem).
Miód gryczany z uwagi na silne właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne może być stosowany także do leczenia ran odleżynowych i żylakowych.
Stwierdzone właściwości miodu gryczanego stwarzają także możliwość stosowania go w przypadku chorób wewnętrznych takich jak stany zapalne żołądka i dwunastnicy.
Miód gryczany w walce z wolnymi rodnikami (działanie przeciwutleniające)
Miód gryczany ma potwierdzone badaniami silne właściwości antyoksydacyjne (przeciwutleniające) – innymi słowy neutralizuje wolne rodniki. Są to niezwykle szkodliwe cząstki, które powstają w organizmie w wyniku różnych procesów metabolicznych (np. oddychanie, procesy zapalne), a także dostają się do niego z pokarmem (np. konserwanty, metale ciężkie) i z powietrzem (palenie tytoniu). Mówiąc prostym językiem – w swojej budowie wolne rodniki mają „lukę” – jeden wolny elektron. Szukając wypełnienia tej luki, dołączają się do zdrowych komórek organizmu. Niszczą je, powodując tym wiele szkód. Są przyczyną przedwczesnego starzenia się organizmu, źródłem procesów nowotworowych i wielu innych chorób jak np. cukrzyca czy choroba niedokrwienna serca.
Substancje przeciwutleniające (antyoksydanty), które zawiera w dużej ilości m.in. miód gryczany, mają zdolność wychwytywania wolnych rodników i usuwania ich z organizmu.
Miód gryczany w tej konkurencji jest niekwestionowanym mistrzem – wyprzedza miód manuka, spadziowy, wrzosowy i wiele innych. Aktywność przeciwutleniająca miodu gryczanego kształtuje się na poziomie 57,6 µg/ml. Dla porównania podaję właściwości przeciwutleniające innych miodów:
- manuka – 26,4 µg/ml,
- lipowego – 25 µg/ml,
- spadziowego – 37,5 µg/ml.
Miód gryczany bogaty w rutynę – wspomaga układ krwionośny
W miodzie gryczanym odnajdziemy bogatą zawartość rutyny. Jest to organiczny związek chemiczny z grupy flawonoidów. Stanowi on składnik wielu leków, suplementów diety oraz kosmetyków.
Rutyna zawarta w miodzie gryczanym (prócz omówionych wcześniej właściwości przeciwutleniających) wzmacnia i uszczelnia naczynia krwionośne. Z tego względu pełni ważną rolę w zwiększaniu odporności i walce organizmu z pierwszymi objawami infekcji. Dodatkowo poprawia elastyczność naczyń krwionośnych, zapobiegając ich pękaniu – zatem niweluje tzw. pajączki i pomaga przy skłonnościach do żylaków.
W preparatach aptecznych rutyna często łączona jest z witaminą C. Dzieje się tak z tego powodu, że substancja ta spowalnia utlenianie witaminy C, przedłużając tym samym jej działanie. Miód gryczany jest źródłem obydwu cennych substancji – a co najważniejsze w postaci dobrze wchłanianej przez organizm. Rutyna ma również właściwości przeciwzapalnie i blokuje część reakcji alergicznych organizmu.
Z uwagi na bogatą zawartość tej cennej substancji w miodzie gryczanym, jego codzienne spożywanie oczyszcza naczynia krwionośne i zapobiega osadzaniu się złogów w ich świetle.
Miód gryczany jest z tego powodu polecany osobom, które chorują na miażdżycę lub są na nią narażone.
Miód ten dzięki rutynie przyspiesza także gojenie ran i rekonwalescencję po kontuzjach oraz zapobiega wybroczynom i podskórnym wylewom.
Zastosowanie miodu gryczanego w stanach niepokoju i napięcia nerwowego
Spora zawartość magnezu sprawia, że miód gryczany ma właściwości uspokajające i łagodzi napięcie nerwowe. Warto więc włączyć go do diety w czasie dużego wysiłku fizycznego i psychicznego.
Istnieją dane potwierdzające, że miód wspomaga odbudowę kości po złamaniach oraz regeneruje organizm wyczerpany chorobami.
Miód gryczany niezastąpiony w walce z anemią
Miód gryczany zawiera dużo witaminy C, żelaza i białek. Pomaga więc w walce z anemią zarówno dzieci jak i dorosłych – wykazano, że regularnie przyjmowany zwiększa stężenie hemoglobiny we krwi. Wspomaga też rekonwalescentów po przebytych operacjach z utratą krwi.
Jak potwierdzają materiały naukowe, na bazie których przygotowałam ten materiał, miód gryczany może być także stosowany w cukrzycy niezależnej od insuliny – ale zalecam tutaj szczególną ostrożność i konsultację z lekarzem.
Opracowanie przygotowano na podstawie:
1. „Wyjątkowe działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne i antybiotyczne miodu gryczanego” prof. dr hab. Bogdan Kędzia, Elżbieta Hołderna-Kędzia
2. „Od facelii po nawłoć” Jan Burblis Dolnośląski Ośrodek Droadztwa Rolniczego, PZDR Świdnica
3. „Właściwości prozdrowotne wybranych miodów” Milena Bąkowska, Katarzyna Janda (Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie, Zakład Biochemii i Żywienia Człowieka)
4. „Aktywność antybiotyczna krajowych miodów odmianowych” Bogdan Kędzia, Elżbieta Hołderna-Kędzia, Agata Dutkowiak
5. „Wpływ miodu na rany: aktualizacja do najnowszych wyników badań” Abdul Seckam, Rose Cooper
6. „Współczesne poglądy na mechanizm przeciwdrobnoustrojowego działania miodu” Bogdan Kędzia, Elżbieta Hołderna-Kędzia
* Dołożyliśmy starań, aby powyższy materiał dotyczący właściwości, składu i zastosowania miodu gryczanego był rzetelny i miał podstawy w fachowo przeprowadzonych badaniach naukowych. Mimo to pamiętaj proszę, że wskazówki zawarte na naszej stronie internetowej nie mogą być potraktowane jako porada medyczna. Każda infekcja, objawy chorobowe oraz zastosowane leczenie powinny być skonsultowane z lekarzem.